Proof of Stake là gì? Proof of Stake – Một trong những thuật toán được sử dụng khá phổ biến trong lĩnh vực tiền ảo, tiền điện tử. Cho nên, nếu bạn là người mới đang tìm hiểu về lĩnh vực này thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây. Tại đây, chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn biết Proof of Stake là gì? Ưu, nhược điểm ra sao và cách thức hoạt động Proof of Stake như thế nào?
Nào, hãy cùng Wikiso.net khám phá ngay thôi.
Proof of Stake là gì? Các thuật ngữ liên quan đến Proof of Stake
Proof of Stake, viết tắt là POS, đây là một thuật toán đồng thuận cho mạng Blockchain. Có thể hiểu POS là bằng chứng ký gửi hay bằng chứng cổ phần. Trong đó, người tham gia phải đặt cọc coin để tham gia xác nhận các giao dịch trên block.
Chắc hẳn mọi người cũng biết đồng Cryptocurrency đầu tiên là Bitcoin sử dụng thuật toán đồng thuận Proof of Work (POW). POW cho phép thợ đào – miner xác thực giao dịch và tạo khối mới bằng cách thực hiện các tính toán dựa trên sức mạnh của máy tính. Từ đó, sinh ra máy đào chuyên dụng với cấu hình khủng và hiệu suất cao, giúp thợ đào cạnh tranh đào coin. Tuy nhiên, cộng đồng khai thác tiền điện tử đã nhanh chóng nhận ra những điểm yếu của POW và bắt đầu cải tiến thuật toán này.
Bằng chứng cổ phần – Proof of Stake lần đầu tiên được trình bày vào năm 2011 tại diễn đàn Bitcointalk. Một năm sau, Peercoin là loại tiền điện tử đầu tiên thực hiện mô hình đồng thuận PoS toàn diện. Cho đến hiện tại, đã có hàng trăm đồng coin sử dụng thuật toán Proof of Stake được sinh ra và sử dụng rộng rãi.
Một số thuật ngữ liên quan đến Proof of Stake
Để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của Proof of Stake, trước hết bạn phải nắm vững một số thuật ngữ liên quan:
- Node (Masternode)
Được hiểu là những cá nhân hay tổ chức đăng ký tham gia xác nhận giao dịch hoặc đóng block của một đồng coin dựa trên phương pháp chạy phần mềm chuyên dụng của đồng coin đó. Node có vai trò giữ ổn định cho hệ thống Blockchain và xác nhận giao dịch cho người dùng coin
- Validator
Validator – người kiểm định. Theo thuật toán POS, không phải tất cả node đều tham gia đóng block mới. Một node sẽ được Blockchain chọn ngẫu nhiên hoặc theo thời gian nắm giữ tài sản để kiểm định và đóng block.
- Forge hoặc Mint
Forge hoặc Mint là cụm từ chỉ hoạt động kiểm định và đóng block của validator. Forge hoặc Mint dùng để phân biệt với mine (đào) trong POW.
- Stake
Trong thuật toán đồng thuận POS, node muốn trở thành validator phải stake (đặt cọc) một lượng coin nhất định để làm điều kiện tham gia. Ý nghĩa của việc này nhằm chứng minh bạn có sở hữu coin
- Lock và Unlock
Số coin được node stake sẽ được mạng lưới lock (khoá). Trong thời gian trở thành validator, số coin stake này không thể di chuyển hay giao dịch. Nếu không làm validator nữa thì coin mới được unlock (mở khoá).
Ưu, nhược điểm của Proof of Stake
Proof of Stake là gì? Tại sao Proof of Stake lại là một trong những lựa chọn tốt nhất cho thuật toán đồng thuận điện tử. Tất cả sẽ được lý giải thông qua các ưu điểm nổi bật sau:
2.1. Ưu điểm của Proof of Stake
- Tiết kiệm năng lượng: việc khai thác các loại tiền tệ kỹ thuật số trên Proof of Stake tiết kiệm năng lượng hơn gấp nhiều lần so với trên thuật toán Proof of Work trước đây. Bởi Proof of Stake không đòi hỏi phần cứng hay phải lắp đặt quá nhiều. Chỉ cần máy tính có kết nối internet và online 24/24 là đã có thể đào được rồi.
- Tính bảo mật cao: Khả năng tấn công 51% và tấn công độc hại lên mạng lưới POS khó khăn hơn rất nhiều. Đặc biệt,trong trường hợp các node kiểm duyệt cố tình xác nhận các giao dịch phi pháp, họ sẽ bị trừ đi phần lớn số tài sản đang nắm giữ.
- Dễ dàng sinh lời: lãi suất rất ổn định và là mỏ vàng hấp dẫn cho các holder
- Tính linh hoạt: nếu node được chọn để làm validator cho block tiếp theo không có mặt trong một khoảng thời gian xác định, thì Proof of Stake sẽ chọn ra các node dự trữ khác có sẵn để ngăn việc treo xử lý.
- Stake an toàn 100% vì trong ví luôn có bản back up
2.2. Nhược điểm của Proof of Stake
- Mức lãi không chính xác tuyệt đối: đôi khi staking bạn có thể nhận được mức lãi không như được ước tính ban đầu
- Có thể lỗ: nếu tỷ giá stake thấp hơn tỷ lệ trượt giá của coin thì bạn sẽ lỗ
- Rủi ro bị scam, lừa đảo: điều này có thể xảy ra nếu bạn lựa chọn nền tảng taking không uy tín, hoặc lựa chọn coin rác
- Phụ thuộc vào “nhà giàu”: Proof of Stake dựa trên cổ phần tương ứng với nắm giữ, cho nên những người nắm giữ token lớn có ROI tốt hơn được xem là “người giàu”. Điều đó đồng nghĩa với việc họ cũng có quyền lực lớn đe doạ quá trình xác thực phi tập trung của mạng.
Cách thức hoạt động của Proof of Stake
Cách thức hoạt động của Proof of Stake có thể tóm tắt ngắn gọn như sau:
- Trong tất cả các node tham gia, Blockchain sẽ lựa chọn ngẫu nhiên một node (masternode) để trở thành validator. Validator này có vai trò quan trọng đó là kiểm định và đóng block.
- Song, để trở thành validator, cần phải stake, cọc một khoản tiền nhất định vào mạng lưới để làm điều kiện tham gia.
- Blockchain sẽ lock tài khoản này, và sẽ unlock ngay khi node không tham gia validator một thời gian chứ không unlock ngay lập tức.
- Nếu xác nhận block hợp lệ và ghi vào chain thì validator sẽ được nhận một phần thưởng từ phí giao dịch.
Tuy nhiên, để Blockchain minh bạch và hoạt động hiệu quả rất cần có cơ chế lựa chọn validator phù hợp.
3.1. Lựa chọn node ngẫu nhiên
Thuật toán Proof of Stake sẽ lựa chọn ra validator kiểm định block tiếp theo một cách hoàn toàn ngẫu nhiên bằng cách sử dụng công thức tìm kiếm Hashrate thấp nhất, kết hợp với khoản đặt cược cao nhất.
Khi tài khoản được công khai, mỗi node sẽ tự động lựa chọn tài khoản được quyền xử lý block tiếp theo.
3.2. Lựa chọn dựa trên thời gian nắm giữ tài sản
Thuật toán POS còn kết hợp các phương pháp lựa chọn ngẫu nhiên với việc lựa chọn vào tuổi đời của tài sản (coin age) để xem xét (tính từ lúc tài sản được hold).
Node phải hold coin ít nhất 30 ngày trước khi tham gia cạnh tranh vị trí validator cho block tiếp theo. Như vậy thì node nào nắm giữ nhiều coin với thời gian lâu hơn sẽ có xác suất trở thành validator lớn hơn.
Sau mỗi lần, tuổi đời của tài sản sẽ được “reset” lại trở về số 0 và phải chờ ít nhất 30 ngày nữa trước khi được quyền “tranh cử” xử lý một block khác.
Bên cạnh đó, số ngày tham gia tranh cử tối đa là 90 ngày. Điều này giúp tránh tình trạng thao túng, nắm giữ của những node sở hữu quá nhiều tài sản.
Như vậy, chúng ta vừa cùng nhau khám phá trả lời câu hỏi Proof of Stake là gì? Ưu, nhược điểm ra sao và cách thức hoạt động Proof of Stake như thế nào? Với những ưu điểm và phương thức hoạt động chuyên nghiệp, sự phổ biến của Proof of Stake đang dần trở thành một tiêu chuẩn mới trong lĩnh vực tiền mã hoá.
