CDS là gì? CDS là loại hình phái tín dụng được sử dụng rộng rãi và có sức ảnh hưởng mạnh đến nền kinh tế thế giới.
Định nghĩa CDS là gì?
CDS là viết tắt của cụm từ Credit Default Swap, là hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng, hay còn có tên gọi khác là công cụ chứng khoán phát sinh hoặc hợp đồng hoán đổi rủi ro vỡ nợ tín dụng.
Credit Default Swap là công cụ chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư hoán đổi hoặc bù đắp rủi ro tín dụng của mình với rủi ro tín dụng của nhà đầu tư khác.
Ban đầu, CDS được hiểu là một hoạt hợp đồng bảo hiểm và được xem như một công cụ phòng vệ rủi ro tài chính. Theo đó mà người mua sẽ phải trả phí bảo kê rủi ro đề được tiền bồi thường nếu như có sự cố được bảo kê xảy ra.
Về sau, CDS được dùng như một sản phẩm đầu cơ nên về bản chất đã thay đổi đi rất nhiều, khác biệt với công cụ bảo hiểm đơn thuần. Người mua CDS không thực sự bị thiệt hại từ sự cố vì họ không cần sở hữu chứng khoán hay tài sản cơ sở.
Cách thức hoạt động của CDS là gì?
Bản chất của CDS khá giống với một hợp đồng bảo hiểm, nhưng cách thực hiện lại mang đặc trưng riêng của loại chứng khoán phái sinh.
Cụ thể, hai bên tham gia sẽ hoán đổi cho nhau dòng tiền. Bên mua CDS sẽ phải trả một khoản phí đều đặn gọi là CDS spread cho người bán theo các thời điểm quy định cho đến khi kết thúc hợp đồng.
Thường, phí CDS có quan hệ chặt chẽ với việc xếp hạng tín nhiệm của bên đi vay và được tính theo điểm cơ bản (tỷ lệ %) hàng năm trên mỗi đơn vị mệnh giá của hợp đồng.
Khả năng phá sản của doanh nghiệp càng cao thì phí CDS càng tăng vọt. Loại phí này sẽ được chia theo các chuẩn 1 năm, 2 năm, 5 năm và 10 năm. Giống như các mức lãi suất kỳ hạn của ngân hàng, với mỗi mức thời hạn sẽ có các mức phí CDS khác nhau. Trong đó phổ biến nhất là phí CDS 5 năm.
Còn người bán sẽ phải trả cho người mua dòng tiền bảo hiểm rủi ro, dòng tiền này bằng 0 nếu vỡ nợ không xảy ra và bằng giá trị khoản cho vay hoặc mệnh giá của trái phiếu được bảo hiểm nếu bên đi vay hoặc nhà phát hành trái phiếu bị vỡ nợ.
Hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng là công cụ phát sinh tín dụng phổ biến nhất và có thể liên quan đến trái phiếu đô thị, trái phiếu thị trường mới nổi, chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp hoặc trái phiếu doanh nghiệp.
Ví dụ:
Nếu phí CDS của một công ty là 500 điểm cơ bản (tương ứng với 5%), tức mỗi khoản cho vay 10 triệu USD mệnh giá thì phí bảo hiểm cho vỡ nợ là 500.000 USD/năm.
Phí CDS sẽ thay đổi lên/xuống liên tục theo tâm lý nhà đầu tư và theo trạng thái hoạt động của doanh nghiệp. Nếu xếp hạng tín nhiệm của bên đi vay hoặc bên phát hành trái phiếu càng thấp thì mức phí bảo hiểm càng cao và ngược lại. Ngoài ra, nếu khoản vay hoặc trái phiếu bị xếp hạng quá thấp thì bên bán CDS phải đặt trước một khoản thế chấp.
Ưu, nhược điểm của hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng CDS
3.1. Ưu điểm
Hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng CDS vừa là công cụ phòng vệ vừa là công cụ đầu tư (đầu cơ)
- Khi mang chức năng phòng vệ: CDS được các nhà đầu tư, tổ chức sở hữu trái phiếu hay một khoản nợ mua để phòng tránh rủi ro.
- Khi mang chức năng đầu tư: Người mua không cần sở hữu công cụ tín dụng cơ sở. Tuy nhiên, người mua thường là các nhà đầu tư nhạy bén. Lúc này nhà đầu tư có thể mua CDS cho công ty mà tiên lượn không có khả năng thanh toán hoặc có thể vỡ nợ về sau. Sau đó chỉ cần bỏ ra một khoản phí định kỳ tương đối nhỏ và chờ đợi. Nếu công ty đó vỡ nợ trái phiếu hoặc có một số sự kiện tín dụng khác bạn sẽ nhận được khoản tiền hoàn lại rất lớn.
3.2. Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm kể trên, CDS còn tồn tại một số nhược điểm như:
- Thị trường cho CDS không được kiểm soát và các hợp đồng thường được giao dịch nhiều đến mức khó có biết ai đứng cuối mỗi giao dịch. Có khả năng bên mua không đủ tiềm lực tài chính để tuân thủ các quy định của hợp đồng, gây khó khăn cho việc định giá hợp đồng.
- Vì ai cũng có thể mua CDS mà không cần thiết phải sở hữu tài sản cần bảo hiểm, điều đó dẫn đến các bên tham gia thị trường CDS có thể vay đến vô hạn. Mạng đến cảm giác “an toàn ảo”. Vô tình khiến CDS trở thành công cụ phái sinh đầu cơ nguy hiểm. Không những thế, CDS còn có khả năng tàn phá các chính phủ vay nợ nhiều với tín nhiệm thấp.
Trên đây là một số thông tin cơ bản giới thiệu CDS là gì? Cách thức hoạt động cũng như ưu nhược điểm của CDS hy vọng sẽ giúp ích cho bạn.
Tham khảo thêm các bài viết về tài chính chứng khoán Tại Đây
Thường xuyên truy cập website Wikiso.net để update thêm nhiều thông tin thú vị nhé.
