Ngày nay người ta đã quan tâm nhiều hơn đến khẩu phần ăn của mình, họ muốn điều chỉnh khẩu phần ăn sao cho khoa học và thích hợp nhất. Nhiều người lựa chọn khẩu phần ăn gluten free. Vậy gluten là gì và nó có tác dụng xấu gì đến cơ thể mà nên hạn chế nó trong bữa ăn. Bài viết hôm ay wikiso sẽ giải đáp tất cả các thắc mắc đó giúp bạn.
Giải đáp gluten là gì?
Gluten được biết đến là một loại protein, nó có hàm lượng rất nhiều trong lúa mạch, bột mì, chính vì vậy mà nó thường hiện diện trong hầu hết các loại bánh mì, bánh pizza, cá loại mì hay các loại pasta,… Nó chính là một dạng chất hơi nhầy để tạo nên độ kết dính của các kết cấu bột.
Nếu như bạn để ý thì nó cũng được sử dụng như một chất giúp làm cho nước sốt, nước súp được sệt sệt, đặc sánh hơn. Nó cũng được dùng nhiều trong quá trình chế biến thực phẩm, thịt cá, hải sản, thực phẩm chức năng hay thuốc,…
Trong gluten thì có 2 protein chính đó chính là glutenin và gliadine. Trong đó thì protein gliadine thường có tác dụng không mấy tốt đẹp đến với sức khỏe của người sử dụng nếu sử dụng quá nhiều hoặc người đó bị các bệnh lý không nên ùng gluten.
Khi bột được hòa tan vào trong nước thì gluten lúc đó sẽ có vai trò là một mạng lướt kết dính, nó dẻo và sệt sệt, tạo thành hợp chất cô đặc giống như kéo giấy. Nó hỗ trợ làm cho bột có độ đàn hồi, dẻo dai và mềm mại, nó cũng làm cho bánh mì có khả năng nở to hơn khi mà cho vào lò nướng. Kết cấu của nó chính là không quá dai mà chỉ dai vừa phải.
Những đối tượng phải tránh gluten
Như đã nói ở trên thì trong gluten có 2 loại protein, trong đó có một loại chuyên gây hại cho cơ thể. Chính vì vậy, có những đối tương phải thật hạn chế khi sử dụng gluten.
Những người mắc bệnh Celiac
Cho những ai chưa biết về bệnh Celiac thì đây là loại bệnh làm cho cơ thể không có khả năng dung nạp gluten. Nó còn có một tên gọi khác là coeliac. Bệnh này hiện đang có mặt trong 0,7 – 1% dân số trên toàn thế giới. Khi mắc bệnh này thì sinh hoạt ăn uống hằng ngày của người đó sẽ khá phiền phức.
Hiểu nôm na thì đây là một tình trạng rối loạn tự miễn dịch của cơ thể, cơ thể của người bệnh coi gluten là một sự tấn công xấu dến cơ thể. Chính vì vậy cơ thể sẽ bật cơ chế tấn công gluten khi được nạp vào cơ thể và tấn công luôn niêm mạc ruột của người bệnh.
Điều đó dẫn đến một tình trạng đó chính là bị tổn thương thành ruột, nó sẽ khiến cơ thể thiếu dinh dưỡng và thiếu máu, ngoài ra còn găp phải nhiều vấn đề khác về tiêu hóa và làm gia tăng khả năng mắc nhiều bệnh phức tạp khác.
Nếu như mắc bệnh celiac thì triệu chứng của bệnh là khó khăn trong tiêu hóa, hiện tượng đầy hơi, khó tiêu trào ngược dạ dày, đau nhức đầu, phát bạn trên da, cũng có thể dẫn đến trầm cảm, bị sụt cân trầm trọng và phân có mùi hôi hơn bình thường rất nhiều.
Ngoài ra thì, có một vài người có triệu chứng đặc biệt hơn, họ không bị vấn đề lớn trong tiêu hóa nhưng họ lại bị vấn đề về thiếu máu, thiếu dinh dưỡng, mệt mỏi, uể oải.
Do đó nhiều khi cũng gây ra sự nhầm lẫn khi chẩn đoán bệnh và đa số những người mắc bệnh celiac không biết mình có bệnh.
Người mắc chứng mẫn cảm với gluten
Đây là hiện tượng xảy ra đối với những người đi khám không phải là bệnh celiac nhưng vẫn có những phải ứng mẫn cảm, tiêu cực, bài xích gluten. Hiện tượng này người ta gọi là chứng mẫn cảm với gluten.
Hiện tại thì vẫn chưa có thống kê được bao nhiêu người mắc chứng mẫn cảm với gluten nhưng theo ước tính thì con số vào khoảng 0,5 – 13% người trên thế giới gặp phải hội chứng này.
Bạn có thể tự kiểm tra cơ thể của mình có mẫn cảm với gluten không qua một số các biểu hiện tiêu biểu như là tiêu chảy, đay bụng, người cứ mệt mỏi, bụng cảm giác đầy hơi, khó tiêu và tinh thần không được thoải mái lắm, trầm cảm.
Hiện nay thì vẫn chưa có định nghĩa nào rõ ràng về hội chứng mẫn cảm với gluten này, tuy nhiên thì người ta vẫn chẩn đoán ra được hội chứng này khi cơ thể người bệnh có phản ứng tiêu cực mạnh mẽ với protein gluten. Tuy nhiên người ta cũng chắc chắn là những người đó lại không có bệnh celiac hay dị ứng với celiac. Do đó, những trường hợp không rõ ràng này người ta xếp vào chứng mẫn cảm với gluten.
Nhưng nó cũng vẫn đang gây tranh cãi tại vì cũng có một số chuyên gia lại cho rằng hội chứng này không phải là một loại bệnh. Họ cho rằng các biểu hiện trên chỉ là do tưởng tượng ra hoặc có chăng thì nguyên nhân từ chỗ khác chứ không phải gluten.
Đã có một nghiên cứu trên 400 người về việc mẫn cảm với gluten, họ sẽ được cải thiện như thế nào với chế độ ăn không gluten. Kết quả sau khảo sát thì số người mắc bệnh celiac chỉ là 26 người, trong đó có 2 người bị dị ứng với lúa mì. Cũng trong những người còn lại thì có 27 người bị mẫn cảm với gluten.
Do đó, su nghiên cứu này thì người ta tin rằng chỉ có khoảng 14,5% người thật sự gặp vấn đề với gluten mà thôi và con số này thật sự không lớn. Nhiều người vẫn cho rằng có những nguyên nhân khác dẫn đến triệu chứng đó.
Người bị hội chứng ruột kích thích, dị ứng với lúa mì và những bệnh khác
Hội chứng ruột kích thích hay còn gọi là hội chứng IBS, đây là một hội chứng rối loạn tiêu hóa khá phổ biến hiện nay, nó gây ra một số triệu chứng cơ bản như là đau bụng hay đầy hơi hay tiêu chảy, đây đều là những triệu chứng cơ bản về tiêu hóa.
Chứng ruột kích thích là một loại chứng rối loạn mãn tính, tuy nhiên thì bạn cũng có thể kìm hãm những tác động của nó đến sức khỏe thông qua chế độ ăn uống, cải thiện lối ống và tâm trạng được giải phóng.
Có nghiên cứu đã khẳng định rằng nếu như bạn mắc phải chứng ruột kích thích thì sẽ có lợi khi bạn ăn chế độ không có gluten hay còn gọi là gluten free. Nếu như bạn bị dị ứng lúa mì thì tình trạng sẽ bị tệ đi nếu như bạn tiêu thụ Gluten vào cơ thể.
Nếu như bạn ăn chế độ không có gluten thì nó không những có lợi cho tiêu hóa của bạn mà nó còn có lợi cho cả những người mắc bệnh về hệ thần kinh như người bệnh tâm thần phân liệt, người tự kỷ hay người bị mất điều hòa gluten.
Những thực phẩm nào có chứa Gluten
Như đã đề cập ở trên thì gluten có nhiều trong bột mì lúa mạch hay tiểu hắc mạch. Nó còn có nhiều trong hầu như tất cả những thực phẩm được chế biến từ các nguyên liệu đó, thậm chí nó còn được thêm vào để chế biến một số các thực phẩm khác nữa. Do đó, nếu như muốn tránh các thực phẩm có chứa gluten thì trước khi sử dụng bạn hãy đọc thành phần cho chắc chắn đã nhé.
Ngoài ra chúng ta cũng có thể tìm thây gluten trong một số các thực phẩm khác như là:
- Bia và một vài các thức uống có cồn khác.
- Các loại bánh mì được chế biến.
- Một số loại thịt được chế biến sẵn.
- Thịt xông khói cũng có gluten hoặc các loại chả hải sản.
- Các loại nước sốt, nước súp đóng gói.
- Các loại nước tương
- Trong các loại mạch nha bao gồm cả mạch nha hương liệu và mạch nha giấm.
Chế độ ăn không có gluten – gluten free là gì?
Nếu như bạn mắc phải các hội chứng hay bệnh không dung nập được gluten như đã đề cập ở trên hay chỉ đơn giản là bạn không muốn ăn gluten thì bạn hoàn toàn có thể lựa chọn cho mình một lối ăn uống không có gluten hay còn gọi cách khác là ăn gluten free.
Hiểu một cách đơn giản nhất thì xu hướng ăn gluten free chính là một xu hướng ăn uống mà trong đó các thực phẩm hay trong khẩu phần ăn của bạn sẽ không có gluten, hay nói cách khác trong khẩu phần ăn của bạn sẽ không có hỗn hợp 2 loại protein glutenin và gliadin – đây là 2 loại pritein được tìm thấy trong gluten.
Những nghiên cứu gần đây đều cho thấy rằng số người mắc các bệnh và hội chứng về gluten ngày càng tăng cao chính vì vậy xu hướng ăn không có gluten – Gluten Free đang càng được phổ biến hơn. Nó nhận được sự ủng hộ của rất nhiều người và thực chất thì cách ăn này nó cũng không có ảnh hưởng quá lớn và mất quá nhiều công sức vì ở nước ta cũng không sử dụng các thực phẩm từ bột mì nhiều như ở phương Tây.
Đặc điểm lớn nhất của những người ăn không gluten đó là khẩu phần ăn của họ sẽ không có sự xuất hiện của lúa mạch, mạch nha hay là lúa mì và tất cả các loại thực phẩm được chế biến ra từ những nguyên liệu này.
Không chỉ có thể bạn cũng nên lưu ý hơn khi sử dụng lúa các loại thực phẩm chế biến sẵn, mỹ phẩm hay dược phẩm vì có thể trong quá trình sản xuất người ta vẫn cho Gluten vào cũng nên.
Để thay thế các thực phẩm có chưa gluten trong bữa ăn thì bạn có thể cân nhắc việc dùng đến các loại nguyên liệu khác như là ngô, khoai tây, các loại rau củ, thịt cá tươi, hạn chế dùng những loại thực phầm đóng gói. Nguyên liệu tươi ngon chính là nguồn protein tốt nhất cho cơ thể của bạn, trong đó cũng sẽ không có những protein có hại cho cơ thể như trong gluten.
Nếu muốn uống một chút cồn thì bạn có thể thay thế bia bằng các loại rượu khác mà không chứa gluten cũng được. Một ly rượu vang sẽ giúp cho tinh thần và vị giác của bạn tốt hơn.
Tuy nhiên thì bạn cũng đừng quá cố chấp trong việc ăn Gluten Free. Vì xét trên thực tế thì không phải là ai cũng cần thiết phải ăn chế độ này, chỉ những người bệnh có liên qua đến hấp thụ Gluten mới phải ăn chế độ này thôi. Nếu muốn thì bạn vẫn có thể ăn chế độ không Gluten trong khẩu phần ăn nhưng điều này không bắt buộc.
Còn lại thì trong bữa cơm bạn vẫn có thể ăn các loại thực phẩm như ngũ cốc hay lúa mì như thường cũng chẳng sao cả. Vì ngoài gluten thì trong những thực phẩm đó cũng cung cấp một lượng không nhỏ các loại vitamin khác như vitamin B, nó rất có lợi cho sức khỏe của mỗi chúng ta.
Như vậy thì có thể thấy rằng việc ăn Gluten Free không phải là bắt buộc và không phải ai cũng phải ăn chế độ đó cả. Nếu bạn muốn thì ăn còn bạn không muốn thì thôi, chỉ những người bị bệnh liên quan đến Gluten thì nên ăn.
Như vậy bài viết này đã giải đáp cho bạn các thắc mắc về Gluten là gì và những ảnh hưởng của nó đến với cơ thể như thế nào. Hi vọng sau bài viết này của Wikiso bạn đã có thểm một kiến thức khá thú vị và áp dụng được vào đời sống hằng ngày của mình. Nếu như bạn muốn có thêm kiến thức về lĩnh vực nào thì đừng ngại mà hãy để lại bình luận ở phía dưới bài viết để nhận được lời giải đáp sớm nhất nhé.
